Westeros

Położony na zachodzie Znanego Świata kontynent Westeros mierzy 1500 kilometrów w najszerszym punkcie i rozciąga się na ponad 3000 kilometrów od leżącego na południu Morza Letniego aż po leżący na dalekiej Północy Mur, który oficjalnie uznawany jest za jego północną granicę. Teren jest zróżnicowany, przechodząc z pasm górskich, z których największymi są Góry Księżycowe. Opływa je pięć mórz: Morze Zachodzącego Słońca na zachodzie, Morze Letnie na południu oraz morza Dornijskie, Wąskie i Dreszczy na wschodzie.

Klimat Westeros zależny jest od rejonu, można jednak rozróżnić trzy podstawowe strefy: zimną Północ, jedyny obszar, na którym opady śniegu w okresie letnim są zjawiskiem normalnym i często spotykanym; rejony centralne, w których zima przynosi niskie (choć nie tak niskie jak na Północy) temperatury i opady śniegu, lato zaś znaczne ocieplenie; oraz gorące i suche Południe, obejmujące przede wszystkim Księstwo Dorne, gdzie opady śniegu nie występują, natknąć można się za to na naturalne pustynie, jedyne odkryte w Westeros, temperatura zaś nawet w środku zimy jest niemal tak wysoka jak latem.

Pory roku trwają po kilka lat – nie sposób przewidzieć ich długości, jako że mogą różnić się od siebie o niemal dekadę, Maestrowie z Cytadeli uważnie śledzą jednak długość dni, pragnąc ustalić, ile trwać będzie następna zima, która potrafi okazać się wyjątkowo sroga i najczęściej wiąże się z robieniem ogromnych zapasów zboża i innych niepsujących się produktów, jednak nawet mimo tych praktyk nieraz zdarza się, że podczas ciężkiej zimy na Północy ludzie umierają z niedożywienia i mrozu. Wiosna przynosi ocieplenie, a Lato upały, szczególnie w rejonach położonych bliżej południowego krańca kontynentu. Jest to okres zbiorów, ale także burz i – szczególnie na terenach położonych w dorzeczach wielkich rzek – podtopień. Jesień nieraz stapia się z latem i bywa ciężka do odróżnienia, nieraz trwa również stosunkowo krótko, prędko przechodząc w zimę. Według podań trwające lata pory roku mają być wynikiem Długiej Nocy – wydarzenia sprzed ponad ośmiu tysięcy lat, kiedy to nad zmrożonym zimą Westeros zapadła kilkuletnia noc. Z jej osłony skorzystali Inni, pradawne istoty zamieszkujące daleką północ kontynentu, których próba podboju położonych na południu ziem została zniweczona w tak zwanej Wojnie Światów, sami Inni zaś odparci zostali do swej ojczyzny i odgrodzeni od reszty Westeros Murem. Oficjalnie Maestrowie twierdzą jednak, że jest to mit niemający w sobie zbyt wiele prawdy.
Rok trwa 12 miesięcy liczonych na podstawie faz księżyca i z tego powodu nie noszą one nazw. Używana powszechnie forma zapisu daty to: dzień miesiąca, numer księżyca (miesiąca), rok (dajmy na to, 22 dzień piątego księżyca 157 roku od Podboju).

L U D N O Ś Ć

Szacuje się, że ludność całego kontynentu to kilka milionów, przy czym najmniej zaludnione jest pustynne Dorne, a najbardziej - żyzne Reach. Północ, mimo swego imponującego rozmiaru, także nie może pochwalić się zbyt wielką populacją. Największe skupiska ludności to miasta takie jak Królewska Przystań, Stare Miasto czy Lannisport, które liczyć mogą nawet po 500 tysięcy ludzi. Kontynent zamieszkiwany jest przez ludzi, choć według legend przed ich przybyciem Westeros było domem takich mitycznych istot jak giganci i Dzieci Lasu. Dziś wyróżnić można 3 podstawowe grupy etniczne:

• Pierwsi Ludzie - potomkowie rasy Pierwszych Ludzi, którzy do Westeros przybyl około 12 tysięcy lat temu. Prowadzili wojnę z pierwotnymi mieszkańcami Westeros, magicznymi istotami zwanymi Dziećmi Lasu, a po czterystu latach pokoju wyparci zostali przez Andalów. Jedyni ich potomkowie żyją na Północy i podobnie jak przodkowie czczą Starych Bogów.
• Andalowie - potomkowie rasy oryginalnie zamieszkującej góry Andalos na wschodnim kontynencie. Szacuje się, że około 6 tysięcy lat temu przybyli do Westeros i w większości wyparli rządzących dotąd Pierwszych Ludzi, w miejsce ich królestw tworząc własne i wprowadzając do Westeros własną wiarę. Jedynie Królestwo Północy oparło się ich najazdowi i do dziś pozostaje jedynym regionem, w którym wciąż wyznaje się Starych Bogów. Wraz z Andalami do Westeros przybyła kultura rycerska i język, który dziś obowiązuje jako Język Powszechny, wraz z pismem, które zastąpiło runy używane przez Pierwszych Ludzi.
• Rhoynarzy - potomkowie ludu zamieszkującego niegdyś tereny brzegowe ogromnej rzeki Rhoyne w Essos i zmuszonego do ucieczki do Westeros podczas wojny z Valyrią, około 7 tysięcy lat temu. Pod wodzą księżniczki Nymerii przepłynęli Morze Letnie i osiedli na Półwyspie Dornijskim, gdzie ostatecznie zaczęli mieszać się z Dornijczykami. Ich potomkowie cechują się oliwkową skórą, ciemnymi oczami i czarnymi włosami, a wpływy kultury rhoynarskiej do dziś widoczne są w kulturze dornijskiej; zamiast tytułu króla lub królowej istnieje tytuł księcia lub księżniczki, a spadki dziedziczone są przez najstarsze dziecko niezależnie od jego płci. Większość z nich praktykuje jednak Wiarę Siedmiu.

Odróżnić można także czwartą grupę, nieuznawaną jednak oficjalnie za grupę etniczną - Valyrian, potomków wielkich rodów mocarstwa zwanego Valyriańskimi Włościami, którzy przybyli do Westeros na krótko przed kataklizmem, który zniszczył ich ojczyznę. Zalicza się do nich dwa rody: obecnie panujący ród Targaryenów oraz spokrewniony z nimi ród Velaryonów. Przedstawiciele obu z nich na pierwszym miejscu stawiają czystość krwi i w celu zachowania jak największej ilości valyriańskich cech (jasna karnacja, białe lub srebrzyste włosy, fioletowe oczy) często zawierają kazirodcze związki. Są także posiadaczami ostatnich na świecie smoków.

R E G I O N Y

tereny za Murem

Jak wskazuje nazwa, obejmują one tereny położone za Murem, zbyt dzikie i niedostępne, by zostały odpowiednio zbadane; poza znajdującym się najbliżej Muru fragmentem nigdy nie naniesiono ich na żadną mapę, a jedyne informacje ich dotyczące czerpane są od członków Nocnej Straży, którzy zapuszczają się w dziewicze ostępy Nawiedzonego Lasu. Mówi się jednak, że zamieszkują je nie tylko grupujący się w plemiona i prowadzący koczowniczy lub w większości osiadły tryb życia wolni ludzie oraz groźne zwierzęta takie jak wilkory, ale również mityczne stworzenia: giganci i Biali Wędrowcy.

Znane punkty orientacyjne to Nawiedziony Las, który na zachodzie kończy się u stóp pasma górskiego zwanego Mroźnymi Kłami i rozciągającego się daleko na północ, Wąwóz Pisków oraz najbardziej wysunięty na wschód teren za Murem - Przylądek Storrolda, na którym znajdują się ruiny Hardhome, jedynego miasta wolnych ludzi, którzy są jedynym ludem zamieszkującym te dzikie krainy, choć przez mieszkańców Westeros najczęściej nazywani są po prostu dzikimi. Mówi się, że w północnej części Mroźnych Kłów znaleźć można służące im za dom doliny ogrzewane przez aktywne wulkany, nie zostało to jednak potwierdzone. Kraina znajdująca się na północ od Nawiedzonego Lasu i na zachód od Mroźnych Kłów to Kraina Wiecznej Zimy, wyjątkowo nieprzyjazna i niezbadana nawet przez dzikich ze względu na wyjątkowo okrutny, polarny klimat.

Sześć Królestw

Państwo zajmujące większość poznanych terenów Westeros, stworzone ponad 150 lat temu przez Aegona Zdobywcę, który zjednoczył sześć z siedmiu istniejących wtedy królestw i mianował się na pierwszego króla z dynastii Targaryenów. Ze względu na ogromne rozmiary państwa, podzielone ono zostało na autonomiczne regiony zarządzane przez Wielkie Domy. Lord każdego królestwa składowego przysięga wierność królowi na Żelaznym Tronie, który wraz z Małą Radą stanowi pieczę nad Sześcioma Królestwami.

Istnieją trzy waluty: Złote Smoki, Srebrne Jelenie i Miedziaki. Jeden Smok to 210 Jeleni, a jeden Jeleń to 56 Miedziaków. Większość produktów kupić można na targach, jednak ich zróżnicowanie zależy od regionu, jako że transport szlakami ziemnymi jest nadzwyczaj kosztowny i niebezpieczny ze względu na często atakujące wozy dzikie plemiona. Szacuje się, że około 90% transportu prowadzonego jest szlakami wodnymi. Sześć Królestw prowadzi aktywną wymianę towarów z Essos oraz Dorne, choć płynność transakcji z tym drugim jest dość chwiejna w wyniku pewnej wrogości między dwoma państwami.

Poza największymi miastami i grodami zamieszkiwanymi przez Wielkie Rody, większość terenów Sześciu Królestw jest terenem wiejskim.

• Północ - największy autonomiczny teren Sześciu Królestw, pozostający pod władzą rodu Starków. Jest to nieprzyjazna, zimna kraina rządząca się własnymi prawami, w której ludziom wychowanym w znacznie przyjaźniejszym południowym klimacie ciężko jest się odnaleźć. Północ zamieszkują przede wszystkim potomkowie Pierwszych Ludzi (w znacznie mniejszej liczbie także potomkowie Andalów); ze względu na jałowość gleb i nieprzyjazny klimat największe skupiska ludności znajdują się na wschodnim wybrzeżu Północy (obszar Białego Portu, jednego z największych miast królestwa), w mieście Barrowton oraz Zimowym Mieście wokół Winterfell, które w okresach zimowych i jesiennych pęka w szwach, jednak w okresach letnich jest prawie opustoszałe. Im bliżej Muru, tym liczba mieszkańców maleje, a ich osiedla robią się coraz rzadsze i coraz bardziej rozproszone. Bękarty urodzone na Północy otrzymują nazwisko Snow.
• Dolina Arrynów - najczęściej zwana po prostu Doliną, położona jest na wschodnim krańcu Westeros. To górzysty teren, i choć ze względu na bogate w czarnoziem tereny kwitnie w niej rolnictwo (uprawia się przede wszystkim pszenicę, kukurydzę i jęczmień, choć warzywa i owoce stąd pochodzące znane są w całym królestwie ze względu na swoje rozmiary i smak), to jednak częste ataki górskich klanów czynią z niej dość niebezpieczny region. W czasie ostrej zimy jest ona odizolowana od świata, podróżować po niej można jedynie w cieplejsze lata, a dojechać do niej - jedynie Górskim Szlakiem łączącym Dolinę z Dorzeczem. Największym miastem jest miasto portowe Gulltown, stolicą regionu zaś Orle Gniazdo będące siedzibą rodu Arryn. Ludzie z Doliny znani są jako honorowi, niezawodni wojownicy, głęboko wierzący w Siedmiu. Bękarty urodzone w Dolinie noszą nazwisko Stone.
• Dorzecze - centralny obszar kontynentu Westeros, gęsto zaludniony, składający się z żyznych obszarów między widłami rzeki Trident, głównie równin, lasów i wzgórz. Ze względu na centralne położenie, często staje się miejscem toczenia krwawych bitew. W Dorzeczu nie znajdzie się żadnych dużych miast, ale miasteczka takie jak Fairmarket, Solanki, czy Kamienny Sept; jego główne zamki to należące do rządzącego w Dorzeczu rodu Tullych Riverrun, a także Harrenhal, Seagard, Stone Hedge i Bliźniaki. Produkuje się tu kwaskowate wina, wytwarzane z charakterystycznych dla regionu małych winogron. Ludzie z Dorzecza są mieszanką wytrzymałych wojowników, spokojnych rybaków i pobożnych, prostych ludzi. Bękarty urodzone w Dorzeczu dostają nazwisko Rivers.
• Krainy Zachodu - region w zachodniej części kontynentu Westeros, rządzony przez ród Lannisterów z Casterly Rock. Teren jest mieszany, bo choć znaleźć można głównie wzgórza i niewysokie góry, na południu Zachodu znajdują się także lasy i równiny. Zachodnie Królestwo to zdecydowanie najbogatsza część Westeros, co zawdzięcza przede wszystkim ogromnym ilościom kopalni, z których wydobywa się złoto i srebro. Największym miastem regionu jest wielki port – miejski Lannisport, który jest trzecim największym miastem Westeros oraz centrum handlowym zachodu i słynie z doskonałych wyrobów złotniczych oraz innych produktów luksusowych. Mieszkańców zachodu określa się mianem Ludzi z Zachodu, a nazwisko urodzonych tutaj bękartów to Hill.
• Żelazne Wyspy - niewielki archipelag położony przy północno-zachodnim wybrzeżu Westeros, zamieszkiwane przez lud Żelaznych Ludzi. Włada nimi ród Greyjoy, który swą siedzibę ma w zamku Pyke. Wyspy zostały nazwane żelaznymi z uwagi na rudy żelaza tu występujące, choć Żelaźni Ludzie uważają, że zostały one nazwane ze względu na nieustępliwe, żelazne charaktery mieszkańców. Często mówi się, że kapitan statku jest królem na własnym okręcie, więc Wyspy nazywa się też krainą dziesięciu tysięcy królów. Mieszkańcy utrzymują się przede wszystkim z rybactwa, a dominującym wyznaniem jest wiara w Utopionego Boga. Bękartom nadaje się nazwisko Pyke.
• Krainy Korony - włościami rządzi bezpośrednio król na Żelaznym Tronie. Tereny te obejmują Królewską Przystań i jej okolicę, w tym miasto Rosby, Królewski Las, Smoczą Skałę oraz inne wyspy w Czarnej Zatoce. Nigdy nie był to suwerenny naród, lecz ziemia sporna między Dorzeczem, Krainami Burzy i innymi regionami. Dopiero gdy Aegon Zdobywca podbił Westeros, ustanowił te ziemie jako należące do króla. Bękarci tutaj urodzeni noszą nazwisko Waters.
• Krainy Burzy - są one jednym z mniejszych regionów Sześciu Królestw, surowym, kamienistym i gęsto zalesionym; ich powierzchnię w dużej mierze pokrywają Deszczowy Las i fragment Lasu Królewskiego, którego północna część leży na terenach Krain Korony. Ich nazwa pochodzi od częstych i silnych burz, które nawiedzają wybrzeże. Władcami Krain Burzy jest ród Baratheonów zamieszkujący Koniec Burzy i od lat toczący bitwy ze swymi południowymi sąsiadami z Dorne. Bękarci urodzeni w krainach burzy nazywają się Storm.
• Reach - drugi po Krainach Zachodu najbogatszy region Sześciu Królestw, słynący z żyznej ziemi i wyjątkowo cennych drewnianych harf produkowanych w największym mieście Reach, Starym Porcie. Głównymi produktami eksportowymi są owoce (melony, brzoskwinie, jabłka i winogrona) oraz najlepszej jakości wina, od czerwonych owocowych po bogate złote. Reach jest także sercem rycerskich tradycji w Sześciu Królestwach, miejscem, gdzie rycerstwo jest najbardziej uznane i szanowane. Turnieje tutaj są najbardziej skomplikowane, mają zróżnicowane zasady i najczęściej są organizowane wyłącznie dla rycerzy. Rządzącym rodem są Tyrellowie zamieszkujący Wysogród, a bękartom nadaje się nazwisko Flowers.

Księstwo Dorne

Jedyne królestwo, które oparło się ekspansji Aegona Zdobywcy i do dziś pozostaje krajem oddzielnym od Sześciu Królestw. Mieści się na Półwyspie Dornijskim, najbardziej na południe wysuniętej części Westeros, i zamieszkiwane jest przede wszystkim przez potomków Andalów i Rhoynarów, jednak ich kultura w dużej mierze przypomina tę rhoynarską. To zdecydowanie najsuchszy obszar całego kontynentu, jedyny, na którym występują naturalne pustynie, a śnieg nie pana nawet w samym środku zimy. Księstwo utrzymuje się w dużej mierze z handlu z Essos i, w okresach pokoju, Sześcioma Królestwami; głównymi towarami eksportowymi są owoce cytrusowe, wina oraz piaskowe wierzchowce - szczupłe, szybkie konie hodowane tylko w tym regionie kontynentu, które mogą biec nawet dwa dni zanim się zmęczą. Teren jest skalisty i suchy, jednak przecinające go rzeki zapewniają wystarczająco dużo żyznej gleby, by móc uprawiać takie rośliny jak oliwki, cytryny czy granaty.

Od Inwazji Rhoynarów Księstwo Dorne pozostaje pod rządami rodu Martellów, tytułujących się książętami lub księżniczkami i swą siedzibę mającego w Słonecznej Włóczni. Innymi potężnymi dornijskimi rodami są Dayne'owie ze Starfall i Yronwoodowie z Yronwood. Dornijczycy uważani są za ludzi gorącej krwi, zapalczywych i rozwiązłych, i w Sześciu Królestwach traktowani z ogromną podejrzliwością. Podobnie jak ich rhoynarscy przodkowie, w większości (szczególnie na wschodnim wybrzeżu) mają oliwkową skórę, ciemne włosy i oczy, ich lordowie noszą jedwab i satynę, ich pasy wysadzane są klejnotami, a szaty mają długie, zwiewne rękawy. Przywdziewane przez nich zbroje są lekkie, mocno emaliowane i zdobione polerowaną miedzią, błyszczącym srebrem bądź miękkim, czerwonym złotem.

Władcy Sześciu Królestw już kilkukrotnie starali się wcielić tereny Dorne do swego państwa, Dornijczycy jednak za każdym razem stawiali opór. Wolą okrągłe, metalowe tarcze, włócznie, krótkie oszczepy do rzucania lub łuki. Słyną ze swoich piaskowych wierzchowców i kawalerii łuczniczej. Dorne jest najmniej zaludnionym regionem Westeros i jako takie wydaje się faworyzować inną taktykę niż Sześć Królestw, na ogół unikając bitew oraz korzystając z szybkich koni, które są bardziej dostosowane do walki w trudnych warunkach pustynnego klimatu, w którym ciężko byłoby utrzymać i wyżywić dużą armię.

źródło: [1], [2], [3]